Pobyt dzieci z Ukrainy w przedszkolach oraz edukacja domowa. Czy będą dodatkowe dotacje?
Do systemu edukacji w Polsce dołączyło w ostatnim czasie ponad sto tysięcy uczniów z Ukrainy. Przewidziano zatem dodatkowe dotacje na dzieci z Ukrainy w przedszkolu - prawdopodobnie wyniosą one ok. 5 tys. zł. na dziecko. Tymczasem wiele podmiotów zastanawia się, czy to wystarczy. Jak wygląda obecnie sytuacja związana z pobytem dzieci z Ukrainy w placówkach, jakie są prognozy dotacyjne oraz co z edukacją domową - zapraszamy do lektury artykułu stworzonego we współpracy z kancelarią Lexbridge.
W tym artykule:
- Dotacje na dzieci z Ukrainy
- Wyższe koszty utrzymania miejsc
- Większa ilość dzieci w przedszkolach?
- A co z edukacją domową?
- Przepisy dotyczące obywateli Ukrainy
- Kiedy przepisy o uznaniu pobytu za legalny?
- Prawo do korzystania z edukacji
Dotacje na dzieci z Ukrainy
Pod koniec marca wiceminister edukacji oraz nauki poinformował, że w polskim systemie edukacyjnym pojawiło się już ponad sto tysięcy uczniów z Ukrainy, a liczba ta stale rośnie. Obecna sytuacja zmusza zatem do poruszenia odpowiednich mechanizmów, które pomogą w edukacji nowych uczniów i wsparciu placówek, które je oferują. Czy rzeczywiście jednak przewidywana przez ministerstwo edukacji dotacja wystarczy? Wiele placówek alarmuje, że kwota wspomniana przez wiceministra - 5 tys. zł. - nie pokryje nawet połowy kosztów utrzymania nowych miejsc edukacji.
Wyższe koszty utrzymania miejsc
Jak się okazuje, koszty optymalnego przygotowania się placówek na przyjęcie dodatkowych dzieci z Ukrainy są znacznie wyższe, niż można wstępnie zauważyć. Jeśli dotacja wyniesie ok. 5 tys. zł. na dziecko, miesięczne przychody z takiej dotacji nie zagwarantują sporej części środków niezbędnych do utrzymania dziecka. To nie będą jedynie standardowe koszta takie jak miejsce czy wyżywienie - ale również inwestycja w personel znający język ukraiński, co znacząco zwiększy wydatki placówek.
Większa ilość dzieci w przedszkolach?
W przypadku przedszkoli niepublicznych brak jest przepisu prawa, który określałby limit dzieci w oddziale, lub limit powierzchni w placówce. Organ prowadzący przedszkole niepubliczne może sam określić limity dzieci w grupie - oczywiście z uwzględnieniem opinii sanepidu oraz straży pożarnej. W związku z przybyciem do Polski dużej liczby dzieci z Ukrainy w przedszkolach i szkołach publicznych zwiększono limity do dodatkowo maksymalnie trzech dzieci będących obywatelami Ukrainy. Dla niepublicznych jednostek oświaty ustawodawca nie przewidział możliwości zwiększenia limitu uczniów - nadal wiążące pozostają zapisy opinii sanepidu i straży pożarnej w tym zakresie.
A co z edukacją domową?
W lipcu 2021 roku zostały wprowadzone uproszczenia związane z podejmowaniem przez dyrektorów przedszkoli decyzji w sprawie zezwolenia na odbywanie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza placówką. Polega to głównie na zniesieniu konieczności uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz zniesieniu rajonizacji w odniesieniu do miejsca zamieszkania takiego dziecka. Pojawia się zatem pytanie - jeśli miejsc w placówkach może nie wystarczyć, dotacje nie pokryją również całości kosztów z nimi związanych - w jakim zakresie przepisy dotyczące edukacji domowej będą dotyczyć obywateli z Ukrainy?
Przepisy dotyczące obywateli Ukrainy
Częściowej odpowiedzi na to pytanie udziela ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym - czyli specustawa. Zgodnie z nią, w przypadku dzieci z Ukrainy przebywających legalnie na terenie Polski nie stosuje się przepisów art. 37 ustawy Prawo oświatowe. Zastosowanie specustawy zasadniczo wyklucza zatem wydanie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza placówką. Należałoby jednak rozpatrzyć dokładnie kwestię tego, czy pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Polski spełnia warunki uznania go za legalny (art. 2 ust. 1 specustawy).
Kiedy przepisy o uznaniu pobytu za legalny?
Zgodnie ze wspomnianym wcześniej artykułem, przepisów o uznaniu pobytu za legalny nie stosuje się w przypadku obywateli Ukrainy posiadających: zezwolenie na stały pobyt, zezwolenie na pobyt rezydenta lub czasowy, mających status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zgodę na pobyt tolerowany, lub złożyli stosowne wnioski. Jeśli zatem pobyt ucznia jest zalegalizowany na podstawie przesłanek opisanych w tym artykule - nic nie stoi na przeszkodzie, aby objąć ucznia edukacją domową.
Prawo do korzystania z edukacji
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że mają one prawo do bezpłatnego korzystania z edukacji w Polsce na takich samych warunkach, jak polscy uczniowie. Dotacje oświatowe przysługują w związku z tym na każde dziecko, które w danym miesiącu uczęszczało do danej placówki - jednostki oświatowej. Oczywiście wszystkie dzieci z Ukrainy uczęszczające do przedszkola, należy wykazać w informacji miesięcznej o liczbie uczniów w miesiącu.
