Jak założyć własny żłobek i czy to się opłaca? Biznesplan, lokal i pierwsze kroki

Jak założyć żłobek i czy to się w ogóle opłaca? Jaki budżet najlepiej określić na start? Od czego zacząć działania i co uwzględnić w biznesplanie? Zapraszamy na pierwszą część rozmowy z Magdaleną Łuszcz, dyrektorką kilku placówek w Krakowie oraz Warszawie, a także ekspertką w zakresie zarządzania i kompetencji menedżerskich. Wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych w urzędzie miasta, wymagania lokalowo-sanitarne i potrzebny budżet na start - to tylko część tematów, które poruszamy!

W tej części:

• Jak założyć żłobek - pierwsze kroki
• Kto może prowadzić żłobek lub klub dziecięcy?
• Jaki żłobek chcesz otworzyć?
• Jak założyć żłobek lub klub dziecięcy? Wymogi formalne
• Najważniejsze cele placówek do opieki nad najmłodszymi dziećmi. Jak napisać regulamin żłobka?
• Ile godzin dziecko może być w żłobku?
• Lokal pod żłobek krok po kroku
• Lokal a finansowanie żłobka
• Czy warto wszystko robić samodzielnie?
• Wymagania lokalowe i sanitarne - okiem specjalisty
• Właściciel czy opiekun w żłobku - różnice w biznesplanie
• Prowadzenie żłobka: kogo zatrudnić do opieki nad dziećmi?
• Budżet na założenie żłobka
• Kuchnia i posiłki w żłobku
• Czy małe placówki opłaca się zakładać - planowanie działalności żłobka

Jak założyć żłobek - pierwsze kroki

Na samym początku trzeba odpowiedzieć sobie na kilka ważnych pytań. Po pierwsze - czy masz doświadczenie w pracy z dziećmi w wieku do lat 3 i chcesz pracować w swoim żłobku? Czy tylko zainwestować i na nim zarabiać? A może chcesz zostać dyrektorem żłobka? W zależności od odpowiedzi będziesz musiał założyć sobie na początek dwa różne budżety.

W zależności od tego, czy chcesz być opiekunem, dyrektorem żłobka lub osobą czerpiącą z niego jedynie korzyści finansowe - musisz przygotować inny plan działania.

Kto może prowadzić żłobek lub klub dziecięcy?

Zanim przejdziemy do omawiania konkretnych kroków związanych z tym, jak założyć żłobek, sprawdźmy, kto dokładnie może pełnić funkcję taką jak dyrektor żłobka. Wśród podmiotów uprawnionych do zakładania żłobków i klubów dziecięcych znajdują się:

• jednostki samorządu terytorialnego,
• instytucje publiczne,
• osoby fizyczne,
• osoby prawne,
• jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Jaki żłobek chcesz otworzyć?

Drugim pytaniem, które warto sobie zadać na początek - chcesz założyć prywatny żłobek czy publiczny? Jaką przewidujesz liczbę dzieci? Czy ma to być rodzinny żłobek na 15-20 maluchów, czy raczej duży, na 70-100? Znowu - w zależności od odpowiedzi, plany będą inne. Dopiero gdy odpowiesz sobie na te dwa pytania, możesz zaczynać rozeznawanie się na rynku.

Po pierwsze sprawdź, czy w ogóle jest zapotrzebowanie. Wiadomo, że w dużych miastach, takich jak Kraków czy Warszawa ono zawsze jest ogromne. Ale w mniejszych miejscowościach może się okazać, że będzie dużo mniejsze. Są tam bardzo często rodziny wielopokoleniowe i rodzice korzystają z pomocy babć w kontekście opieki nad dziećmi, zamiast wysyłać je do żłobka.

Jak założyć żłobek lub klub dziecięcy? Wymogi formalne

Aby założyć żłobek lub klub dziecięcy wybierz najlepszą dla siebie formę prowadzenia żłobka. Możesz rozważyć założenie biznesu w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, wówczas pamiętaj o zarejestrowaniu się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Popularnym rozwiązaniem jest również działalność w formie społki osobowej, wtedy trzeba wpisać się do KRS. Rejestracja działalności żłobka wydaje się trudna, ale procedura wcale nie jest aż tak skomplikowana.

Najważniejsze cele placówek do opieki nad najmłodszymi dziećmi. Jak napisać regulamin żłobka?

Do zadań realizowanych przez żłobek lub klub dziecięcy należy przede wszystkim zapewnienie opieki dzieciom w wieku do trzech lat, wspomaganie rozwoju dzieci, ale też osób zatrudnionych w placówce. Wszystkie najważniejsze aspekty zostały opisane w artykule 10 ustawy o opiece nad dziećmi do 3 lat:

1. zapewnienie opieki w warunkach zbliżonych do tych, które są obecne w domu;
2. zagwarantowanie opieki pielęgnacyjnej i edukacyjnej, co może być realizowane poprzez zabawy edukacyjne, jednak zawsze z uwzględnieniem potrzeb zgłaszanych przez każde kolejne dziecko lub rodzica;
3. prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych skupionych głównie na rozwoju psychomotorycznym.

Tworząc statut lub regulamin organizacyjny żłobka, pamiętaj, aby odnieść się do czynności wymienionych właśnie w ustawie. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że zostały spisane wszystkie najważniejsze cele i zadania. Warto także zamieścić informację, czy żłobek jest dopasowany do potrzeb dzieci niepełnosprawnych lub wymagających szczególnej opieki.

Ile godzin dziecko może być w żłobku?

W żłobku dziecko może przebywać do dziesięciu godzin dziennie. W indywidualnych i odpowiednio uzasadnionych przypadkach ten czas pobytu dziecka może się wydłużyć, jednak wtedy można pobrać już od rodziców dodatkową opłatę za wydłużony czas opieki nad pociechą.

Lokal pod żłobek krok po kroku

Kolejną rzeczą na etapie planowania będzie działanie w sprawie wymagań lokalowych i rozeznanie się w dostępnych lokalach. Jeśli planujesz otwarcie żłobka na wiele miejsc, to warto wybrać miejsce, gdzie będziesz mieć w sąsiedztwie duże skupisko mieszkań. Koncepcję prowadzonego żłobka również trzeba dobrze przemyśleć - np. super pomysłem dla rozwoju dzieci jest żłobek leśny, ale pamiętaj, że to będzie miejsce, do którego będą w stanie dojeżdżać tylko konkretne dzieci. Taką wybiorą jedynie mobilni rodzice. 

Inaczej będzie w sytuacji posiadania miejsca obok domków rodzinnych, a inaczej obok osiedli bloków. W przypadku tych drugich często występuje o wiele większa rotacja, ilość ludzi się zmienia i można liczyć na stały napływ dzieci w wieku żłobkowym. Domki częściej są wynajmowane lub kupowane przez rodziny, które zostają tam na długie lata.

Założenie żłobka: weryfikacja warunków lokalowych

Pamiętaj, że spełnienie wymagań lokalowych jest bardzo ważne i będzie weryfikowane przez inspektora sanitarnego, który reprezentuje powiat, do którego należy Twoja placówka. To właśnie ta osoba wskaże, ile dzieci może zostać zakwalifikowanych do przyjęcia. Warunki są też oceniane przez prezydenta miasta, burmistrza lub wójta w zależności od jednostki samorządu terytorialnego. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wymagań lokalowych, przeczytaj Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 lipca 2014 roku. Bezpieczny pobyt dzieci w przedszkolu lub klubie dziecięcym to najważniejszy aspekt!

Jakie są ustawowe wymagania lokalowe w przypadku żłobków i klubów dziecięcych?

• 2,5 metra - tyle wynosi minimalna dopuszczalna wysokość pomieszczeń,
• 16 metrów kwadratowych - tyle powinna przekraczać powierzchnia przypadająca na 3-5 dzieci, jednak jeśli w Twoim żłobku dzieci jest więcej niż pięcioro, metraż trzeba zwiększyć na każde kolejne dziecko,
• żłobek musi być wyposażony w miski ustępowe, trzeba też zapewnić miejsce do przewijania dzieci oraz przestrzeń do przechowywania odzieży wierzchniej,
• ściany muszą być pokryte, instalacja elektryczna odpowiednio osłonięta, a leżaki i pościel oznakowane,
• również zabawki przeznaczone do zabawy przez dzieci przychodzące do placówki powinny być zgodne z obowiązującymi normami.

Lokal a finansowanie żłobka

"Uczona swoim doświadczeniem zdecydowanie nie polecam szukania źródeł finansowania zanim nie będziemy mieli konkretnego lokalu. To właśnie on jest czymś, co najłatwiej może nam się posypać. W takiej sytuacji, jeśli napiszesz już projekty związane z dofinansowaniami i podejmiesz się konkretnych zobowiązań, a okaże się, że jednak nie uda się z tym konkretnym miejscem, to będziesz mieć spory problem. A rozwiązanie takiego problemu będzie nie tylko skomplikowane, ale przede wszystkim czasochłonne i co więcej - może być bardzo kosztowne."

Prowadzenie żłobka: czy warto wszystko robić samodzielnie?

"Załóżmy, że masz już interesującą Cię nieruchomość. I teraz uwaga - zdecydowanie nie rekomenduję pójścia w tryb »wydaje mi się, że lokal jest dobry, więc go wynajmuję i adaptuję«. Masz do dyspozycji wielu specjalistów, którzy zajmują się określeniem, czy dane miejsce ma szanse spełnić odpowiednie warunki i oszacowaniem, ile będzie kosztowało zaadaptowanie go do nich."

Dla przykładu - masz jedno miejsce w przepięknym starym dworku, położonym na polanie w lasku. Cudowne miejsce! Na pierwszy rzut oka - marzenie. Ale jest jeden problem. Nie można doprowadzić tam odpowiedniej drogi przeciwpożarowej. To inwestycja gminy, która kosztowałaby kilka milionów. Nie da się tego zrobić, i adaptacja na Twoje potrzeby jest po prostu niemożliwa. Albo byłaby horrendalnie droga.

Wymagania lokalowe i sanitarne - okiem specjalisty

"Zawsze rekomenduję konsultacje z rzeczoznawcą lub architektem, który zajmuje się planowaniem przestrzeni i zapewnieniem odpowiednich warunków lokalowych, również z inspektorem sanitarnym czy straży pożarnej. Jako przyszły właściciel żłobka pamiętaj, aby lokal spełniał wymogi sanitarno-lokalowe oraz przeciwpożarowe - w końcu chodzi o bezpieczeństwo Twoich przyszłych podopiecznych! Musisz dążyć do utrzymania higieny osobistej dzieci poprzez zapewnienie odpowiednich warunków w swoim lokalu."

To często pomaga uniknąć szeregu rozczarowań później, kiedy już zaczniesz działać i będzie trudno się wycofać. Więc jeżeli nie masz doświadczenia i robisz to pierwszy raz, skonsultuj się ze specjalistą, który pomoże Ci ocenić, czy Twój żłobek spełnia wymagania. 

Właściciel czy opiekun w żłobku - różnice w biznesplanie

Jeśli masz zamiar zatrudnić dyrektora, który będzie pełnił za Ciebie tę funkcję, to musisz przewidzieć to w swoim budżecie. Jeśli decydujesz się samodzielnie wykonywać te obowiązki, to wydatki jednocześnie nieco maleją, ponieważ nie trzeba będzie zatrudniać dodatkowych osób. 

Jest to duża różnica szczególnie przy małych żłobkach. Biorąc pod uwagę możliwości finansowe rodziców, to zazwyczaj są w stanie zapłacić około 1100-1800 złotych miesięcznie. Oczywiście to zależy m.in. od miejsca zamieszkania. Czyli na przykład - jeśli zakładasz żłobek na szesnaścioro dzieci, to masz około 24 tysiące wpływów miesięcznie.

Prowadzenie żłobka: kogo zatrudnić do opieki nad dziećmi?

W roli opiekuna lub opiekunki dziecięcej w żłobku lub klubie dziecięcym może zostać osoba o właściwych kwalifikacjach. Do prowadzenia żłobka przydadzą się nie tylko umiejętności związane z opieką nad dziećmi, ale także te bardziej biznesowe. Oczywiście jedna osoba nie musi umieć wszystkiego, dlatego warto zatrudnić do zespołu osoby o różnym doświadczeniu, aby zagwarantować bezpieczny i komfortowy pobyt dzieci w Twojej placówce. Jakie kwalifikacje powinny mieć osoby zatrudnione w żłobku lub klubie dziecięcym?

• nauczyciela wychowania przedszkolnego lub nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej;
• pedagoga wczesnej edukacji lub pedagoga opiekuńczo wychowawczego;
• opiekunki dziecięcej;
• pielęgniarki lub położnej;
• terapeuty pedagogicznego.

Które kierunki studiów oferują zdobycie wiedzy z wymienionych wyżej aspektów? W CV koniecznie zwróć uwagę na kierunki takie jak: wczesne wspomaganie rozwoju, a także wspomaganie rozwoju dzieci w ramach pomocy psychologiczno pedagogicznej, edukacja prorozwojowa, pedagogika małego dziecka, psychologia dziecięca, psychologia wspierania rozwoju i kształcenia, psychologia wychowawcza czy wychowanie przedszkolne.

Czy można pracować w żłobku bez ukończenia studiów wyższych?

Aby pracować jako nauczyciel wychowania przedszkolnego trzeba posiadać uprawnienia pedagogiczne. Wykształcenie średnie pozwala jednak na to, aby podjąć pracę jako opiekun lub opiekunka, zarówno w żłobku, jak i w klubie dziecięcym. Ustawa dopuszcza także nawiązanie współpracy z wolontariuszami.

Mając wykształcenie średnie, można też ukończyć kurs dający odpowiednie kwalifikacje. Nie wcześniej niż dwa lata przed podjęciem pracy jako opiekun, powinno się uzyskać potwierdzenie umiejętności z udzielania dziecku pierwszej pomocy.

Można także wziąc udział w szkoleniu, które trwa 280 godzin (80 godzin praktycznych zajęć), ze sprawowania opieki nad dzieckiem. Odbywa się to pod skrzydłami opiekuna, co zaznaczono też w ustawie.

Ile osób trzeba zatrudnić w żłobku lub klubie dziecięcym?

Obowiązujące przepisy wskazują, że jeden nauczyciel w żłobku powinien przypadać na maksymalnie ośmioro dzieci. Sytuacja jednak trochę się zmienia, gdy pod opieką w placówce jest też dziecko niepełnosprawne lub młodsze niż pierwszy rok życia. Wówczas jeden opiekun może mieć pod opieką wyłącznie pięcioro dzieci.

Ile trzeba mieć pieniędzy, żeby otworzyć żłobek lub klub dziecięcy? Przykładowa kalkulacja prowadzenia żłobka

Załóżmy, że lokal nie kosztuje wiele - powiedzmy dwa tysiące. Przy takiej ilości dzieci trzeba posiadać co najmniej trzech opiekunów. Płace tych osób będą na poziomie około 12 tysięcy. Do tego media i inne wydatki. Zostaje Ci powiedzmy 9 tysięcy - i to masz na dodatkowe atrakcje, sensoplastykę, dogoterapię, środki czystości itp. W przybliżeniu na koniec masz około 5 tysięcy. Jeśli Twoim celem było założenie miłego, kameralnego miejsca, do którego będzie chodzić Twoje dziecko, lub które będzie Twoją pasją - to super. Natomiast w sytuacji jeśli żłobek ma być źródłem głównych dochodów i mieć perspektywę na rozwój - to może okazać się, że założenie tak małego żłobka jest zwyczajnie nieopłacalne. 

Budżet na założenie żłobka

Ciężko jest odpowiedzieć na pytanie, jaki budżet konkretnie trzeba sobie założyć. Pierwszy największy wydatek to na pewno inwestycja w adaptację lokalu. Jeśli jest on mały i nie wymaga dużych przeróbek, to można założyć, że zamkniesz się w około 30 tysiącach. Może się jednak równie dobrze zdarzyć, że lokal będzie w stanie deweloperskim i nawet 100 tysięcy to może być stanowczo za mało. 

"Wszystko zależy od tego, jakie czynniki wchodzą w grę. Ja mam raczej duże placówki i gdybym miała wyciągnąć z tego pewną średnią, którą przyjmuję sobie na setkę dzieci, to powiedziałabym 800 tysięcy z wyposażeniem. Ale tak jak wspomniałam - to jest szereg czynników, takich jak to, czy zrobimy sobie zmywalnię i wydawalnię posiłków, czy kuchnię."

Kuchnia i posiłki w żłobku

Zrobienie własnej kuchni jest na pewno droższe niż sama zmywalnia czy wydawalnia. Trzeba podjąć rozsądną decyzję, czy posiadać tę kuchnię, czy zamawiać posiłki od cateringów zewnętrznych. Jeśli chcesz mieć własną kuchnię z produkcją, to na pewno musisz dodać sobie do budżetu około 150 tysięcy. 

Trzeba też wziąć pod uwagę kwestie takie jak to, że zgodnie z obowiązującymi przepisami w każdym żłobku i przedszkolu musi być wentylacja mechaniczna. A zamontowanie takiej wentylacji wymaga zgłoszenia. To jest procedura, która z kolei wszystko wydłuża. Oczywiście są sposoby, które pozwalają jakoś to obejść, ale jeśli chcesz zrobić wszystko porządnie, to trzeba dodatkowo liczyć projekty branżowe - wodno-kanalizacyjny, wentylacyjny, zabezpieczeń przeciwpożarowych, sanitarny. Dla przybliżenia, na placówkę 500m2 w Krakowie takie projekty kosztują około 25 tysięcy. 

Czy małe placówki opłaca się zakładać - planowanie działalności żłobka

Jeśli posiadasz własny lokal i nie obciążają Cię duże koszty z nim związane, a dodatkowo masz elitarny żłobek dla świadomych rodziców, którzy zapłacą wyższe czesne - to jak najbardziej. Natomiast jeśli ma to być mały punkt na blokowisku, gdzie jest duża konkurencja - to już zdecydowanie mniej. Budżet może się zwyczajnie nie spiąć. 

Pamiętajmy, że przepisy determinujące to, jak jest prowadzony żłobek prywatny muszą zostać spełnione. Najdroższe są kwestie przepisów przeciwpożarowych. Jeśli twój lokal znajduje się w innej klasie pożarowej niż powinien, to trzeba to zmienić, bo żaden strażak nie odbierze takiej placówki. Warto podejść do tego na chłodno i przemyśleć wszystkie ryzykowne aspekty. 

O źródłach finansowania żłobka porozmawiamy z Magdą już w następnej części na naszym blogu. Koniecznie zapisz się na nasz newsletter poniżej, aby otrzymać powiadomienie o nowym artykule! 

Zastanawiasz się, jak wygląda sprawa założenia miejsca z wychowaniem przedszkolnym? Dowiedz się, jak założyć przedszkole, korzystając z naszych sprawdzonych porad.