WWR w przedszkolu - czym jest wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jak je organizować
Badania wykazują, że wczesne wykrycie zaburzeń rozwojowych u dzieci i jak najszybsze wdrożenie działań terapeutycznych ma kluczowe znaczenie dla poprawy ich funkcjonowania. Im młodsze dziecko, tym większa szansa na znaczącą poprawę lub wręcz całkowite przywrócenie prawidłowego rozwoju dziecka w danym obszarze.
Dlatego tak ważnym elementem pomocy dzieciom niepełnosprawnym i ich rodzinom jest prowadzenie zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju, które organizowane mogą być między innymi w przedszkolach. Z tego artykułu dowiesz się m.in. czym w ogóle jest WWR, komu przysługuje i jak dokumentować pracę z dzieckiem niepełnosprawnym.
Spis treści:
- Co to jest wczesne wspomaganie rozwoju
- Komu przysługuje wczesne wspomaganie rozwoju
- Gdzie organizowane są zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju
- Kto prowadzi zajęcia WWR w przedszkolu
- Dokumentacja WRR - indywidualny program wczesnego wspomagania
- Udzielenie pomocy nie wymaga opinii
- Często zadawane pytania
- Akty prawne
Co to jest wczesne wspomaganie rozwoju
Wczesne wspomaganie rozwoju (WWR) to zespół specjalistycznych zajęć przeznaczonych dla dzieci z zaburzeniami rozwojowymi. Kompleksowe i intensywne działania, mające na celu stymulację i pobudzanie psychoruchowe i społeczny rozwój dziecka, prowadzone są w celu poprawy jego funkcjonowania oraz zapobiegania dalszym problemom.
Wczesnym wspomaganiem rozwoju obejmuje się dzieci niepełnosprawne oraz ich rodziny, od momentu stwierdzenia u dziecka niepełnosprawności do momentu rozpoczęcia nauki w szkole. Zajęcia mogą być prowadzone indywidualnie lub w grupie.
Komu przysługuje wczesne wspomaganie rozwoju
Aby dziecko mogło zostać objęte wspomnianym wsparciem, niezbędna jest opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, wydana przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. WWR przysługuje na przykład dzieciom z wadami narządów ruchu, opóźnionym rozwojem intelektualnym, autyzmem, wadami wymowy, przewlekłymi chorobami czy zaburzeniami genetycznymi.
W zajęciach mogą uczestniczyć również rodzice, co jest istotnym elementem terapii. Bardzo ważne jest, że zajęcia są dla rodziców bezpłatne.
Gdzie organizowane są zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju
Prawo oświatowe określa, w jakich jednostkach może odbywać się wsparcie w ramach wczesnego wspomagania rozwoju.
W publicznych i niepublicznych: przedszkolach i szkołach podstawowych, w tym specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych, które spełniają warunki określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 19 pkt 1, mogą być tworzone zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w celu pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka, od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, prowadzonego bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną.
Art. 127, ust. 5 Ustawy Prawo Oświatowe
O tym, gdzie będzie organizowane wczesne wspomaganie rozwoju dla dziecka, nie decyduje placówka, do której dziecko uczęszcza. Zajęcia mogą odbywać się w dowolnym miejscu wybranym przez rodziców. Aby WWR mogło być prowadzone przez przedszkole, placówka musi spełnić dwa podstawowe warunki:
- zatrudniać wykwalifikowaną kadrę
- dysponować odpowiednimi pomieszczeniami, wyposażonymi w sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne dostosowane do potrzeb dzieci.
Kto prowadzi zajęcia WWR w przedszkolu
Zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju prowadzą specjaliści posiadający odpowiednie kwalifikacje, określone w przepisach. W skład zespołu prowadzącego takie zajęcia wchodzą m.in. psycholodzy, pedagodzy, pedagodzy specjalni, posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka czy logopedzi.
Kwalifikacje do prowadzenia tych zajęć mają osoby, które ukończyły odpowiednie studia magisterskie na kierunkach takich jak psychologia, pedagogika, pedagogika specjalna, a także studia podyplomowe związane z wczesnym wspomaganiem rozwoju dziecka, terapią pedagogiczną czy rodzinną. Ważne jest również, aby specjaliści posiadali przygotowanie pedagogiczne.
Dokumentacja WRR - indywidualny program wczesnego wspomagania
Praca z dziećmi objętymi wczesnym wspomaganiem rozwoju powinna oczywiście być odpowiednio dokumentowana. Odpowiednio przeprowadzone i udokumentowane obserwacje pozwalają na lepsze zaplanowanie działań i ich późniejszą ewaluację. Regulacje prawne dotyczące WWR nie przewidują jednak obowiązujących wzorów dokumentów.
Do sprawnego prowadzenia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i efektywnego dokumentowania pracy z dzieckiem przydatne będą wymienione poniżej dokumenty:
- Dokumentacja dotycząca dziecka, m.in. opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana w poradni psychologiczno-pedagogicznej, zaświadczenia lekarskie, dziennik działań wspierających rozwój, zeszyt obserwacji lub inny dokument przedstawiający postępy w rozwoju dziecka oraz skuteczność podjętych działań.
- Dokumentacja pracy z rodziną dziecka, m.in. diagnoza środowiska rodzinnego, zasady i organizacja współpracy z rodzicami, harmonogram współpracy z rodzicami i rodzeństwem, harmonogram zajęć instruktażowych dla rodziców i rodzeństwa, takich jak warsztaty, treningi umiejętności, czy terapia pedagogiczna, terapeutyczny program wsparcia rodziny, plan pracy zajęć realizowanych w domu rodzinnym dziecka, zwłaszcza dla dzieci do 3. roku życia.
- Dokumentacja zespołu wczesnego wspomagania rozwoju, m.in. powołanie zespołu wydane przez dyrektora, wewnętrzne procedury organizacji pracy zespołu, regulamin pracy zespołu, harmonogram konsultacji ororaz superwizji zespołu specjalistów, określenie zakresu obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych członków zespołu.
- Dokumentacja dyrektora placówki, m.in obowiązki dyrektora jako koordynatora pracy zespołu, informacje dotyczące sprawowania i dokumentowania nadzoru pedagogicznego nad zajęciami WWR, informacje o nawiązaniu współpracy z instytucjami prowadzącymi wwr oraz innymi instytucjami współpracującymi z przedszkolem w celu zapewnienia dziecku kompleksowej opieki, plan doskonalenia zawodowego nauczycieli i specjalistów w zakresie wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością.
Indywidualny program wczesnego wspomagania rozwoju dziecka powinien zawierać:
- dane dziecka,
- wieloprofilową diagnozę dziecka,
- wnioski do pracy dla specjalistów oraz instruktaże dla rodziców,
- opis procesu wspomagania rozwoju aktywności lub czynności we wszystkich sferach funkcjonowania dziecka, z uwzględnieniem metod i procedur wspomagających funkcje zaangażowane w te aktywności,
- określenie zasad współpracy między specjalistami a rodzicami,
- określenie psychopedagogicznego i socjalnego wsparcia dla rodziny,
- analizę postępów dziecka oraz dalsze wskazania do pracy z dzieckiem i rodziną.
Udzielenie pomocy nie wymaga opinii
Kształcenie specjalne, indywidualna ścieżka edukacyjna czy w niektórych wypadkach WWR to tylko niektóre, bardziej sformalizowane formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Warto jednak pamiętać, że w przypadku rozpoznania specjalnych potrzeb dziecka, uruchomienie wsparcia nie wymaga żadnych dokumentów, a ważną rolę odgrywają tutaj obserwacje nauczycieli i specjalistów. Organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest obowiązkiem każdego dyrektora przedszkola, nawet jeśli dziecko nie posiada opinii ani zaświadczenia o potrzebie specjalistycznego wsparcia.
Często zadawane pytania
Jaka jest dotacja na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju?
Środki na dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju (WWR) przyznawane są jako dodatkowa dotacja, niezależna od standardowej subwencji oświatowej, jednak wynosząca kwotę równą subwencji oświatowej, określana jest corocznie w rozporządzeniu w sprawie podziału części Jej kwota określana jest corocznie w rozporządzeniu w sprawie podziału części oświatowej subwencji ogólnej.
Ile czasu trwają zajęcia WWR w przedszkolu?
Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin miesięcznie. W uzasadnionych przypadkach miesięczny limit godzin może zostać zwiększony. Podwyższenie liczby godzin wymaga jednak zgody organu prowadzącego placówkę oświatową, w której dziecko uczestniczy w zajęciach WWR.
Co daje opinia o wczesnym wspomaganiu rozwoju?
Wydanie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka jest ważne, ponieważ umożliwia zidentyfikowanie trudności rozwojowych u małych dzieci, co pozwala na szybkie podjęcie odpowiednich działań wspierających. Dzięki niej można dostosować program edukacyjny i terapeutyczny do indywidualnych potrzeb dziecka, co znacząco wspiera jego rozwój, zanim rozpocznie naukę w szkole.
Akty prawne
- Ustawa z 14 grudnia 2016 r. − Prawo oświatowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 910) – art. 127 ust. 3, ust. 8, ust. 9.
- Ustawa z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 17) – art. 15.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci(Dz.U. z 2017 r. poz. 1635) – § 2 pkt 1, § 3 ust. 2.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017 r. poz. 1575) – § 15 ust. 4.