Ustawa Lex Czarnek przyjęta. Jakie zmiany obejmą przedszkola niepubliczne?

W zeszłym tygodniu została zaakceptowana nowelizacja ustawy tzw. Lex Czarnek. W chwili obecnej czekamy na ostateczną decyzję prezydenta. Jakie zmiany w zakresie obowiązków dyrektorów przedszkoli niepublicznych obejmuje ustawa? Zapytaliśmy o to radcę prawnego Wojciecha Górnego z kancelarii LEXBRIDGE. Rozmowa odbyła się jeszcze na etapie projektu ustawy, jednak poniższe informacje obejmują ważne punkty, które mają wejść w życie wraz z przyjęciem projektu ustawy. 

W tym artykule: 

• Wykreślanie placówki z ewidencji
• Wydanie decyzji administracyjnej
• Zawieszenie zajęć a nauka zdalna
• Odstąpienie od realizacji zajęć zdalnych
• Możliwości nauczania zdalnego w formie indywidualnej
• Zajęcia specjalistyczne i nadzór kuratora
• Raportowanie godzin zajęć specjalistycznych
• Obszary działalności przedszkola lub szkoły
• Organizacja wycieczek w przedszkolu

Wykreślanie placówki z ewidencji

W rozdziale, który dotyczy stricte szkół i placówek niepublicznych zostanie dodana zmiana, która zmieni wykreślenie placówki niepublicznej z ewidencji. Stanie się tak wobec faktu, że dyrektor czy organ prowadzący tej placówki nie wykona polecenia kuratora oświaty co do umożliwienia podjęcia czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego. W samym uzasadnieniu do projektu ustawy ministerstwo wskazało, że ten tryb będzie stosowany w skrajnych przypadkach bądź występujących za często (np. brak kontaktu z dyrektorem, nieudostępnienie dokumentacji itp). 

Wydanie decyzji administracyjnej

Oczywiście samo wykreślenie z ewidencji nie będzie działo się automatycznie. Jak mówią obecnie obowiązujące (i nie podlegające zmianom) przepisy, wykreślenie wymaga wydania decyzji administracyjnej. Od takiej decyzji mamy oczywiście prawo się odwołać. W uzasadnieniu do projektu zostało również zawarte wskazanie, że wykreślenie będzie się odbywało z zachowaniem przepisów art. 172. ust. 4 i 5, czyli - zgodnie z trybem likwidacji. 

Zawieszenie zajęć a nauka zdalna

W rozporządzeniu dotyczącym higieny w placówkach są wymienione przesłanki, kiedy dyrektor ma możliwość zawieszenia zajęć - takie jak bardzo niska temperatura, zagrożenie bezpieczeństwa uczniów, czy naturalne przeszkody. Lex Czarnek przewiduje, że w przypadku zawieszenia z takich przyczyn, będzie obowiązek realizowania zajęć z wykorzystaniem metod i środków porozumiewania się na odległość. Jeśli chodzi o formy - nie ma tutaj dużego zaskoczenia, bo zostały one przeniesione z regulacji dotyczących funkcjonowania w pandemii. Będzie możliwość realizacji tych zajęć w różnych formach - z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego projektowanego od jakiegoś czasu czy komunikacji elektronicznej. Oczywiście formę prowadzenia zajęć należy dostosować do wieku dziecka. 

Odstąpienie od realizacji zajęć zdalnych

Oczywiście istnieje możliwość odstąpienia od realizacji zajęć zdalnych. Z tym, że tutaj mamy to ujęte nieco bardziej rygorystycznie, bo w tym rozszerzeniu wskazuje się, że tylko i wyłącznie szczególnie uzasadnione przypadki mogą otworzyć taką drogę. Konieczne jest uzyskanie wtedy zgody organu prowadzącego oraz pozytywnej opinii kuratora, co jest nowością. Do tej pory mieliśmy jedynie obowiązek poinformowania. Wprost wskazano również, że te przepisy dotyczą również niepublicznej oświaty. Zasady prowadzenia zdalnej nauki powinny być uregulowane w statucie placówki. Z punktu widzenia prawidłowej legislacji nie jest to moim zdaniem dobre, ponieważ okazuje się, że zawartość statutu nie jest - tak dotąd - regulowana w jednym przepisie. 

Możliwości nauczania zdalnego w formie indywidualnej

Ustawa przewiduje również swego rodzaju ekspansję co do formy nauki zdalnej. Przewidziano zatem możliwość realizacji indywidualnego obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego zdalnie (na wniosek rodzica). Musi się to oczywiście odbywać w porozumieniu z organem prowadzącym. Warunkiem koniecznym jest również to, aby na takiej formie zajęć nie ucierpiała realizacja założeń wynikających z orzeczenia. 

Zajęcia specjalistyczne i nadzór kuratora

W ustawie zauważono brak kontroli kuratorium w zakresie prowadzenia zajęć przez organizacje zewnętrzne - organizacje, stowarzyszenia prowadzące zajęcia rozszerzające wartość dydaktyczną. W obecnym brzmieniu ustawodawca założył, że powinno to podlegać pod kontrolę nadzoru pedagogicznego. Wszelka działalność tego typu instytucji zewnętrznych powinna zatem pozyskać zgodę kuratora oświaty. Co ważne - przepisy przejściowe przewidują, że dyrektor będzie musiał w ciągu dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy przekazać kuratorowi oświaty program zajęć prowadzonych przez inne organizacje, a także materiały wykorzystywane do prowadzenia tych zajęć. 

Raportowanie godzin zajęć specjalistycznych

Ostatnie nowelizacje idą w kierunku zbierania informacji w możliwie jak najszerszym zakresie. Tym razem padło na kwestie raportowania liczby godzin prowadzenia zajęć specjalistycznych. Będzie to dotyczyło zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, indywidualnych prowadzonych na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, socjoterapeutycznych, resocjalizacyjnych. Przepisy przewidują, że dostęp do danych osobowych i dziedzinowych dotyczących nauczycieli będzie miał także ZUS. To ma mieć na celu badanie statystyczne nieobecności nauczycieli. Jest to zastanawiające z tego punktu widzenia, że coraz szerszy krąg podmiotów publicznych będzie miał dostęp do tych danych. 

Obszary działalności przedszkola lub szkoły

Generalnie kompetencje kuratorów oświaty zostaną znacznie poszerzone. Dotyczy to w większości placówek publicznych. Został m.in. przewidziany tryb szczególny, jeśli chodzi o egzekucję tych zaleceń, w które kurator w toku postępowania kontrolnego zostanie wyposażony. Nowe przepisy, które wprowadza się w art. 55 prawa oświatowego, czyli te, które dotyczą nadzoru pedagogicznego informują, że kurator będzie miał możliwość wezwania dyrektora do wyjaśnienia przyczyn niezrealizowania zaleceń w terminie 7 dni. Jeśli ten termin zostanie niespełniony, wtedy będzie możliwość ze strony kuratora wystąpienia do organu prowadzącego z wnioskiem o odwołanie dyrektora bez wypowiedzenia. Trudno powiedzieć, na ile będzie to miało przełożenia na realia w placówkach, natomiast warto o tym wiedzieć.

Organizacja wycieczek w przedszkolu

W tym zakresie następują zmiany o zakresie bardziej porządkującym. Obecnie wskazano w ustawie wprost, że przepisy dotyczące krajoznawstwa i turystyki stosuje się również w szkołach i placówkach niepublicznych. Można się zastanawiać, na ile to jest coś merytorycznie nowego, ponieważ te regulacje były już stosowane, mimo, że brakowało bezpośredniego odesłania do rozporządzenia w ustawie. Nie podlegają zmianie kwestie związane z wyjściami grupowymi, które regulują przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny, stosowane już od dawna.