Tarcza antyinflacyjna dla przedszkoli i żłobków - obniżki oraz nowa taryfa gazowa. Zobacz, jak zapłacić mniej

Nowa tarcza antyinflacyjna, taryfa gazowa dla placówek oświatowych oraz możliwe obniżki podstawowych kosztów - zapraszamy do zapoznania się z informacjami, którymi podzielił się z nami Robert Gałęski, radca prawny w kancelarii LEXBRIDGE, oraz ekspert naszego stałego cyklu dla dyrektorów - przewodnika po prawie oświatowym.  

W tym artykule:

• Czym jest tarcza antyinflacyjna?
• Nowa wersja tarczy antyinflacyjnej
• Kontynuacja obniżek podatków
• Taryfy gazowe dla systemu oświaty
• Charakter obronny taryfy gazowej
• Co zawrzeć w treści oświadczenia?
• Kto jest odpowiedzialny za oświadczenie?
• Negatywne skutki ekonomiczne
• Spóźnienie ze złożeniem oświadczenia
• Częstotliwość składania oświadczeń
• Gdy dostawca ciepła nie złożył oświadczenia 

Czym jest tarcza antyinflacyjna?

Tarcza antyinflacyjna jest instrumentem prawnym. Przybrała postać nowelizacji lub nowej ustawy. Są to narzędzia zmierzające do ograniczania podwyżek cen, jakie obserwowaliśmy w roku 2021, obecnie galopujących dalej. Inflacja na koniec 2021 roku przekroczyła 5%. Po tym, co się zdarzyło na początku roku, gwałtownych wstrząsach na rynkach paliw oraz energii, w tym roku szacuje się, że będzie dobrze, jeśli zamkniemy się na poziomie 10-11%. W związku z tym prognozy na kolejne lata nie są najlepsze. Dopiero rok 2024 pozwala myśleć o jakimś większym spadku inflacji. 

Nowa wersja tarczy antyinflacyjnej

Druga wersja tarczy antyinflacyjnej jest rozszerzeniem pierwszej wersji. Ta sprowadzała się przede wszystkim do zniesienia akcyzy na energię elektryczną i obniżenia do maksimum akcyzy na paliwa. Wprowadzono również świadczenie socjalne - dodatek osłonowy, oraz obniżki VAT (na energię elektryczną z 23% do 5%, na energię cieplną do 8%, oraz gaz ziemny do 8%). Ta tarcza z założenia miała być krótkotrwała - w zasadzie na trzy miesiące. Okazało się to jednak niewystarczające. Ulgi zostały zatem nie tylko przedłużone, ale również trzeba było je rozszerzyć.  

Kontynuacja obniżek podatków

Nowa tarcza antyinflacyjna to przede wszystkim kontynuacja obniżek podatków. Oczywiście placówki oświatowe korzystają z tego pośrednio - energia elektryczna i ciepło systemowe są istotnymi elementami kształtującymi koszty funkcjonowania naszych placówek. Tarcza antyinflacyjna 2.0 wprowadziła jednak jeszcze szersze zwolnienia. Po pierwsze - dalszą obniżkę VAT na gaz (do zera), przedłużono obowiązywanie zerowej stawki na prąd oraz wprowadzono zerową stawkę VAT na podstawowe produkty żywnościowe (zbożowe, mleko, jaja, warzywa, owoce, mięso, ryby itp), oraz główne materiały służące produkcji rolnej. 

Taryfy gazowe dla systemu oświaty

Co najistotniejsze - w ramach tarczy antyinflacyjnej objęto taryfami gazowymi nie tylko gospodarstwa domowe, ale również inne podmioty - a wśród nich placówki mieszczące się w systemie oświaty: szkoły, przedszkola, uczelnie, ale także żłobki i kluby dziecięce. Ze stawki taryfowej mogą korzystać nie tylko bezpośrednio podmioty, które prowadzą placówki oświatowe (jako bezpośredni odbiorcy gazu), ale również spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe i inne podmioty, które z tego gazu wytwarzają ciepło i dostarczają je do placówki oświatowej. 

Charakter obronny taryfy gazowej

Wprowadzono również zamrożenie cen - w całym roku 2022 mają obowiązywać stałe ceny na gaz dla tych podmiotów taryfowych. Gdyby zdarzyło się tak, że wcześniej zawarliśmy umowę na niższe stawki, to będziemy korzystać z niższych stawek. Jeśli w czasie tego okresu ceny gazu gwałtownie spadną i dostawca gazu zaproponuje nam nową umowę na niższe niż taryfowe stawki, to obowiązują wtedy niższe stawki. Taryfa ma charakter ochronny, a nie sztywny. Warunkiem skorzystania przez placówkę z możliwości tego benefitu jest złożenie odpowiedniego oświadczenia. 

Co zawrzeć w treści oświadczenia?

Prawo energetyczne z grubsza już określa nam treść takiego oświadczenia. Musi się składać z dwóch elementów. Pierwszy z nich to oświadczenie pod odpowiedzialnością karną, że jest się podmiotem wymienionym w ustawie uprawnionym do korzystania z tej taryfy (czyli podmiotem wymienionym w Art. 2 Prawa Oświatowego). Drugim elementem będzie ilość gazu, jaka zostanie wykorzystana na realizację danych potrzeb. 

Warunkiem tego, że dostawca będzie musiał sprzedawać gaz w taryfie ulgowej, jest złożenie takiego oświadczenia. Jeśli nie zostanie złożone - to dostawca gazu jest uprawniony do dostarczania go na warunkach komercyjnych. Może nam go sprzedać taniej - ale nie jest do tego ustawowo zobowiązany. 

Kto jest odpowiedzialny za oświadczenie?

Jeśli jestem bezpośrednim odbiorcą gazu, prowadzę placówkę, ja zawieram umowę z dostawcą paliwa gazowego, to również ja mam obowiązek przed podpisaniem umowy złożyć oświadczenie. W przypadku, kiedy w chwili wejścia w życie (29 stycznia 2022 roku) taka umowa już była podpisana, ustawodawca przewidywał 45 dni na złożenie takiego oświadczenia. Ten termin minął zatem 15 marca. Jeśli nabywamy ciepło od podmiotu zewnętrznego, a ten podmiot nie złożył oświadczenia, ponosi z tego tytułu odpowiedzialność wykroczeniową. 

Generalnie jeśli wytwórca ma z nami umowę, i dostarcza nam ciepło, a nie złożył takiego oświadczenia, to jest to delikt, podlegający karze grzywny. W takim momencie, odbiorcy mają roszczenie odszkodowawcze wobec niego i otwartą możliwość kompensacji. 

Negatywne skutki ekonomiczne

Mogą zdarzyć się dwa przypadki, w efekcie których będziemy mieć do czynienia z negatywnymi skutkami ekonomicznymi. Po pierwsze - w oświadczeniu należy oszacować ilość gazu, jaką chcemy wykorzystać na potrzeby np. oświatowe. Ustawodawca nakazuje określić to osobiście, korzystając z regulacji, albo według szacunków w oparciu o powierzchnię lokalu, charakter prowadzonej działalności oraz dane historyczne o wcześniejszym zużyciu. To wszystko jest bardzo płynne. Ustawodawca przewiduje, że gdybyśmy się pomylili w sposób rażąco sprzeczny, umożliwia to dostawcy gazu dochodzenie od nas odszkodowania. 

Drugim negatywnym skutkiem - ale to bardziej z myślą o przyszłości - korzystania z taryf jest to, że gdy w przyszłości spadną ceny gazu to taryfy urzędowe będą mogły być nieco wyższe od stawek rynkowych. Będzie miało to na celu zrekompensowanie tych wcześniejszych obniżek. 

Spóźnienie ze złożeniem oświadczenia

Nawet jeśli nie złożyliśmy oświadczenia w terminie - warto to zrobić. Dlaczego? Ponieważ przepisy nie są jasne. Sprzedawca gazu jest uprawniony do niestosowania taryfy w przypadku niezłożenia oświadczenia. Zwróćmy uwagę, że nie ma tu mowy o sytuacji złożenia oświadczenia po terminie, ale o takiej, w której nie zostało ono złożone w ogóle. W związku z tym można bronić poglądu, że tylko niezłożenie wniosku pozbawia nas możliwości skorzystania z taryfy - chyba, że mimo to zezwoli na to dostawca gazu, bo oczywiście ma takie prawo. 

Częstotliwość składania oświadczeń

Jeśli umowa jest zawarta na dłużej niż rok, to musimy pamiętać o tym, że oświadczenie należy składać co roku. Jeśli oświadczenie złożyliśmy po terminie, to zawsze możemy się jeszcze bronić uzasadnionymi okolicznościami, przez które spóźniliśmy się ze złożeniem wniosku. W tym wypadku mogą to być różne zdarzenia - osobiste lub związane z nadzwyczajną sytuacją w kraju itp. Możemy wtedy wnioskować o to, aby dostawca gazu uznał spóźnienie, które wynikało z okoliczności usprawiedliwionych wartościami wyższymi. Tak czy inaczej - warto składać oświadczenie. Nawet po terminie.

Gdy dostawca ciepła nie złożył oświadczenia 

Jeśli dostawca usług związanych z ciepłem nie złożył stosownego oświadczenia, to mamy dwie drogi. Pierwsza - to zawiadomienie organów ścigania. Druga - jeśli jest to spółdzielnia bądź wspólnota mieszkaniowa, to kwalifikuje się to jako delikt. To buduje dla nas działalność odszkodowawczą, ponieważ ponosimy szkodę. Inaczej jest, jeśli nabywamy ciepło np. od osoby prywatnej. W takim wypadku mamy lukę. Nie przewiduje się odpowiedzialności takiej osoby w trybie wykroczeniowym. Natomiast - co ciekawe - przewiduje się odpowiedzialność wobec sprzedawcy gazu. W związku z tym, można  budować wezwanie do niezwłocznego zawarcia umowy i złożenia oświadczenia, a następnie modyfikacji stawek. W przeciwnym razie konsekwencją będzie odpowiedzialność odszkodowawcza.