Statut żłobka to obowiązkowy dokument prawny, który określa zasady funkcjonowania Twojej placówki. Reguluje kluczowe obszary działalności: cele i zadania żłobka, organizację opieki nad dziećmi, warunki przyjęcia, zasady odpłatności oraz współpracę z rodzicami. Zgodnie z ustawą o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, statut musi uchwalić podmiot prowadzący placówkę, a jego posiadanie jest warunkiem rozpoczęcia działalności i rejestracji żłobka.
Z tego artykułu dowiesz się, jakie są prawne podstawy statutu żłobka, kto i jak go uchwala, jakie elementy musi zawierać oraz czym różni się od regulaminu organizacyjnego. Poznasz praktyczne wskazówki tworzenia statutu dostosowanego do specyfiki Twojej placówki, procedury wprowadzania zmian, a także otrzymasz gotowy wzór do wykorzystania.
Czy żłobek musi mieć statut?
Statut jest dokumentem obowiązkowym w każdym żłobku. To absolutna podstawa działalności każdego żłobka – jego posiadanie jest wymagane przepisami prawa i bez niego nie da się legalnie rozpocząć działalności.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, żłobek musi mieć statut, który określa organizację i sposób funkcjonowania placówki. To właśnie statut pokazuje, jak działa Twój żłobek – jakie ma cele , jak przebiega opieka nad dziećmi, jakie są zasady przyjęć i współpracy z rodzicami.
Niezależnie od tego, czy jesteś osobą fizyczną, prowadzisz działalność gospodarczą, fundację czy spółkę – jeśli chcesz prowadzić żłobek, statut musi być uchwalony przed rozpoczęciem działalności.
Kto i jak uchwala statut żłobka?
Według art. 11 Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 statut jest ustalany przez podmiot prowadzący placówkę. Procedury będą więc różne w zależności od typu organu prowadzącego.
- żłobek samorządowy – statut uchwala rada gminy. Dyrektor żłobka samorządowego przygotowuje projekt statutu w współpracy z organem prowadzącym, następnie trafia on na sesję rady gminy, gdzie radni debatują nad jego zapisami i podejmują uchwałę.
- żłobek publiczny niesamorządowy – działa według podobnych zasad jak placówki samorządowe. Statut uchwala organ właściwy dla danej jednostki – może to być senat uczelni, rada nadzorcza szpitala lub inny organ zarządzający zgodnie z regulacjami wewnętrznymi danej instytucji.
- żłobek niepubliczny – statut uchwala bezpośrednio podmiot prowadzący placówkę – osoba fizyczna, fundacja, stowarzyszenie, spółka czy inna organizacja. Oznacza to większą elastyczność i szybkość w podejmowaniu decyzji.
Jeśli jesteś właścicielem prywatnej placówki, to Ty decydujesz o treści statutu. Możesz również delegować tę kompetencję na dyrektora żłobka, ale formalnie odpowiedzialność spoczywa na podmiocie prowadzącym.
⚠️ Pamiętaj, że statut musi być uchwalony przed rozpoczęciem działalności placówki. Uchwalony statut należy zgłosić do rejestru żłobków i klubów dziecięcych.
Co zawiera statut żłobka?
Ustawa nie narzuca szczegółowej treści statutu, ale wskazuje, że dokument ten powinien określać organizację i sposób funkcjonowania żłobka. W praktyce oznacza to, że statut powinien zawierać co najmniej następujące elementy:
1. Nazwa i siedziba żłobka
Pełna nazwa placówki oraz jej dokładny adres. Można też wskazać, czy żłobek działa w więcej niż jednej lokalizacji.
2. Cel i zadania żłobka
Opis podstawowego celu działalności, czyli sprawowanie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz wspomaganie ich rozwoju. W tej części warto też wskazać metody pracy, np. oparcie na pedagogice bliskości, edukacji sensorycznej czy innych podejściach.
3. Organizacja opieki nad dziećmi
Informacje o:
- liczbie miejsc w żłobku,
- liczbie oddziałów (jeśli dotyczy),
- godzinach otwarcia,
- zasadach zapewniania dzieciom bezpieczeństwa i higieny,
- organizacji posiłków, snu, zabawy i zajęć edukacyjnych.
4. Warunki przyjęcia dzieci do żłobka
Opis procedury rekrutacji, kryteriów przyjęć (np. wiek dziecka, kolejność zgłoszeń, pierwszeństwo dla rodzeństwa), wymaganych dokumentów, a także zasad zawierania i rozwiązywania umowy z rodzicami.
5. Prawa i obowiązki rodziców
Zasady współpracy z rodzicami, ich obowiązki (np. informowanie o stanie zdrowia dziecka, przestrzeganie regulaminu), ale też prawa – np. prawo do informacji o dziecku, prawo do zgłaszania uwag i udziału w życiu żłobka.
6. Zasady odpłatności za pobyt dziecka
Informacje o:
- wysokości opłat lub sposobie ich ustalania,
- zasadach wnoszenia opłat,
- ewentualnych zwolnieniach, ulgach, konsekwencjach zaległości.
7. Sposób zarządzania placówką
Wskazanie, kto kieruje żłobkiem (dyrektor/kierownik), jego kompetencje, sposób powoływania i odwoływania, zakres odpowiedzialności.
8. Zasady wprowadzania zmian w statucie
Opis procedury zmian – kto je inicjuje, kto zatwierdza, w jakiej formie wprowadza się poprawki.
9. Postanowienia końcowe
M.in. informacja, od kiedy statut obowiązuje i kto jest odpowiedzialny za jego realizację.
👉 Zobacz też: Nowe standardy opieki nad dziećmi do lat 3 – co musisz wiedzieć w 2025 roku
Czym różni się statut żłobka od regulaminu organizacyjnego?
Choć oba dokumenty są istotne dla funkcjonowania żłobka i często się ze sobą przeplatają, statut i regulamin organizacyjny mają różne cele i podstawy prawne.
Statut – dokument strategiczny
- Wymagany ustawowo (art. 11 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3),
- Tworzony przez podmiot prowadzący,
- Opisuje ogólne zasady funkcjonowania żłobka – cele, strukturę, organizację opieki, zasady przyjęć i odpłatności,
- jego posiadanie jest warunkiem wpisu placówki do rejestru.
Regulamin organizacyjny – dokument operacyjny
- Nie jest wymagany ustawowo, ale zalecany w praktyce,
- Tworzony najczęściej przez dyrektora placówki, zatwierdzany przez organ prowadzący,
- Zawiera szczegółowe procedury działania placówki – np. harmonogram dnia, zasady pracy personelu, sposób postępowania w sytuacjach awaryjnych, planowanie dyżurów, kontrolę czystości,
- Może być częścią większego systemu dokumentacji wewnętrznej (np. regulamin BHP, HACCP, procedury przyjmowania dziecka chorego).
Najczęstsze błędy przy tworzeniu statutu żłobka
Tworząc statut żłobka, łatwo wpaść w pułapki, które mogą opóźnić proces rejestracji placówki lub utrudnić jej codzienne funkcjonowanie. Oto lista najczęstszych błędów, które warto znać i unikać:
1. Brak wymaganych elementów
Często zdarza się, że statut nie zawiera kluczowych informacji – np. zasad przyjęć, struktury organizacyjnej czy sposobu odpłatności.
2. Powielanie zapisów z umowy z rodzicami
Statut nie powinien być kopią umowy cywilnoprawnej zawieranej z rodzicem. To dwa różne dokumenty – umowa dotyczy konkretnego dziecka, a statut opisuje zasady działania całej placówki.
3. Zbyt ogólne sformułowania
„Puste” zapisy typu „żłobek działa zgodnie z obowiązującym prawem” lub „celem żłobka jest dobro dziecka” – choć brzmią ładnie, nie wnoszą żadnej wartości merytorycznej. Statut ma być konkretny i użyteczny.
📌 Zawsze dopasuj treść statutu do swojego modelu działania.
4. Brak spójności z regulaminami i praktyką
Jeśli w statucie zapiszesz, że żłobek działa do godz. 18:00, a w regulaminie i umowie z rodzicem do 17:00 – robi się chaos.
5. Kopiowanie cudzych statutów bez przemyślenia
Gotowe wzory to świetna pomoc (tak, też zaraz dostaniesz! 😄), ale każdy żłobek ma swoją specyfikę – liczba dzieci, podejście pedagogiczne, forma prawna.
6. Brak procedury wprowadzania zmian
Zdarza się, że statut nie zawiera informacji, jak można go zmienić. Zadbaj o jasną ścieżkę aktualizacji – dzięki temu nie będzie wątpliwości, kto, kiedy i jak może zaproponować zmiany.
Podsumowanie
Statut żłobka to nie tylko obowiązkowy dokument wymagany przez ustawę – to również Twoje narzędzie do uporządkowania pracy placówki, jasnego określenia zasad i budowania zaufania w relacjach z rodzicami. Dobrze napisany statut ułatwia codzienne funkcjonowanie, pomaga rozwiązywać sporne sytuacje i daje solidne podstawy do rozwoju żłobka w zgodzie z jego misją.
Pamiętaj, że statut nie jest dokumentem „na zawsze” – możesz i powinieneś go aktualizować, gdy zmieniają się potrzeby dzieci, oczekiwania rodziców czy realia organizacyjne.
Często zadawane pytania
Czy mogę samodzielnie napisać statut żłobka, czy muszę zlecić to prawnikowi
Tak, możesz przygotować statut samodzielnie – ważne, aby zawierał wszystkie wymagane ustawowo elementy. Warto jednak skonsultować go z prawnikiem lub specjalistą od żłobków, by upewnić się, że dokument jest zgodny z przepisami i nie zawiera nieścisłości.
Jak często należy aktualizować statut żłobka?
Ustawa nie określa konkretnej częstotliwości. Statut warto aktualizować zawsze wtedy, gdy zmieniają się istotne zasady funkcjonowania placówki – np. godziny otwarcia, struktura organizacyjna, zasady odpłatności czy podejście do opieki nad dziećmi z niepełnosprawnościami.
Czy statut żłobka musi być udostępniany rodzicom i pracownikom?
Tak, statut powinien być dostępny zarówno dla rodziców, jak i dla pracowników placówki. Dzięki temu wszyscy zainteresowani mają jasność co do zasad funkcjonowania żłobka oraz swoich praw i obowiązków. Statut można udostępniać w formie papierowej lub elektronicznej.
