Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu - co musi wiedzieć dyrektor?

Po krótkiej przerwie wracamy do cyklu przewodnika po prawie oświatowym - radca prawny Wojciech Górny z kancelarii LEXBRIDGE poruszył tym razem tematykę udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu, uwzględniając wszystkie najważniejsze informacje, które powinien znać dyrektor przedszkola.  

W tym artykule:

• Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu
• Prawna definicja pomocy psychologiczno-pedagogicznej
• Jak udziela się pomocy w przedszkolu? 
• Czy inne kryteria również mogą być brane pod uwagę?
• Kto udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej?
• Dzieci z orzeczeniem o kształceniu specjalnym a pomoc

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu

Główną regulacją, która dotyczy pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej ws. zasad udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach i szkołach. To nie przypadek, że mowa tutaj o publicznych placówkach. Mimo tego określenia, poprzez odesłanie w prawie oświatowym, to rozporządzenie w całości stosuje się także w niepublicznej oświacie. 

Prawna definicja pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Jeśli miałbym prawnie zdefiniować pomoc psychologiczno-pedagogiczną, to powiedziałbym że jest to rozpoznawanie oraz zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka, a także jego możliwości psychofizycznych. Celem jest wspieranie jego potencjału rozwojowego. 

Z tego wynika, że pomoc polega na pewnej diagnozie, rozpoznaniu w pierwszej kolejności potrzeb związanych ze sprawowaniem opieki dydaktycznej. Pomoc nie jest zależna od poziomu, który dziecko reprezentuje. Jest kierowana do uczniów z pewnymi deficytami, ale zwiększone potrzeby mogą również wynikać z uzdolnień dziecka. 

Jak udziela się pomocy w przedszkolu? 

W przedszkolu pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana przede wszystkim w trakcie bieżącej pracy z dzieckiem przez integrację działań nauczycieli oraz innych specjalistów. Może jednak przybrać również formę zajęć rozwijających uzdolnienia, zajęć kompensacyjnych lub o charakterze terapeutycznym, porad, konsultacji, a także zindywidualizowanej ścieżki realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego.

Czy każde dziecko może zostać objęte pomocą?

Tak. Rozporządzenie wymienia jednak pewne kryteria objęcia dziecka pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Znajdziemy w nim katalog dwunastu kryteriów, które określają, kiedy ta pomoc jest udzielana w szczególności. 

Potrzeba objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w przedszkolu, szkole i placówce wynika zatem w szczególności z: 

• niepełnosprawności;
• niedostosowania społecznego;
• zagrożenia niedostosowaniem społecznym;
• zaburzeń zachowania lub emocji;
• szczególnych uzdolnień;
• specyficznych trudności w uczeniu się;
• deficytów kompetencji i zaburzeń sprawności językowych;
• choroby przewlekłej;
• sytuacji kryzysowych lub traumatycznych;
• niepowodzeń edukacyjnych;
• zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego i kontaktami środowiskowymi;
• trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą.

Czy inne kryteria również mogą być brane pod uwagę?

Pomocy psychologiczno-pedagogicznej udziela się m.in na wniosek rodzica - szczególnie w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym. Jeśli zatem rodzic widzi jakąś konkretną sytuację, która go niepokoi, a nie jest wymieniona w katalogu, to nie znaczy, że takiej pomocy można odmówić. Katalogiem należy się zatem kierować przykładowo. Jest to pewne kryterium przedmiotowe, wskazujące nam kto powinien być objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Pamiętajmy jednak o tym, że jest ona świadczona na rzecz ucznia niewyłącznie. W szerszym rozumieniu adresatem pomocy będzie także w pewnych sytuacjach rodzic. 

Kto udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej?

To jest zagadnienie dość złożone. Rozporządzenie mówi o tym, w jaki sposób pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana. Mowa w nim m.in. o tym, że jest organizowana we współpracy z rodzicami i poradniami specjalistycznymi. Mogą w tym uczestniczyć również inne przedszkola. Warto zwrócić na to uwagę - ponieważ osoba udzielająca pomocy psychologiczno-pedagogicznej nie musi zatem być zatrudniona w danej placówce. 

Na podstawie współpracy z inną placówką również możemy organizować pomoc. W ramach wykonywania obowiązków wynikających z rozporządzenia może to być oczywiście osoba wydelegowana z danego przedszkola. Wachlarz możliwości mamy tak naprawdę szeroki - również w zakresie realizowania pomocy. 

Dzieci z orzeczeniem o kształceniu specjalnym a pomoc

W przypadku dzieci z orzeczeniem o potrzebach specjalnych rozporządzenie stanowi tutaj regulację szczególną, gdyż wskazuje, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna powinna być w tym wypadku skorelowana z kształceniem specjalnym, przede wszystkim z IPET-em. Na pewno musi się to odbyć bez szkody dla tego trybu. Dlatego też należy ująć dość szczegółowo w programie edukacji dla takiego dziecka, w jaki sposób ta pomoc psychologiczno-pedagogiczna będzie udzielana. 

Wojeciech Górny

Radca prawny w należącej do Grupy Kapitałowej Auxilia Kancelarii LEXBRIDGE Groński Adwokaci i Radcowie Prawni sp. k. we Wrocławiu. W ramach swojej specjalizacji zajmuje się głównie tematyką bieżącej obsługi prawnej jednostek oświatowych, w tym kwestiami finansowania zadań oświatowych (dotacjami oświatowymi) oraz innej pomocy prawnej w zakresie prowadzenia niepublicznej placówki oświatowej. Poza tym posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw z zakresu prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, prawa rzeczowego oraz w obsłudze podmiotów gospodarczych.