Kierunki polityki oświatowej państwa na rok 2025/2026 to zestaw priorytetów wyznaczanych przez Ministerstwo Edukacji, które placówki – w tym także przedszkola – powinny uwzględniać w planowaniu swojej pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. W nowym roku szkolnym wiele tematów zostaje podtrzymanych, jak choćby zdrowie psychiczne dzieci, promocja aktywności fizycznej czy rozwój kompetencji cyfrowych. Pojawiają się też nowe akcenty – m.in. ocenianie kształtujące i poczucie sprawczości dziecka.
W tym artykule sprawdzamy, które kierunki są szczególnie istotne z perspektywy przedszkola i jak je wdrażać w codziennej pracy zespołu.
Kierunki polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2025/2026
Ministerstwo Edukacji Narodowej co roku określa kierunki polityki oświatowej państwa, które wyznaczają priorytety i obszary szczególnego zainteresowania w edukacji na dany rok szkolny.
Poniżej przedstawiamy podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026, które powinny być brane pod uwagę przez wszystkie placówki oświatowe – w tym również przedszkola. Znajomość i uwzględnienie tych priorytetów pomaga planować pracę dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą zgodnie z najnowszymi wytycznymi MEN.
- Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz poprzez pogłębianie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.
- Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej – kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
- Promocja zdrowego trybu życia w szkole – kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych, wspieranie aktywności fizycznej uczniów.
- Profilaktyka przemocy rówieśniczej oraz troska o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, w tym wsparcie w kryzysach psychicznych.
- Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci, rozwijanie umiejętności krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie oraz poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli nowoczesnych technologii, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji
- Promocja kształcenia zawodowego w szkołach podstawowych oraz w środowisku pracodawców. Wzmocnienie roli doradztwa zawodowego.
- Rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim wśród Polonii – wspieranie nauczania języka polskiego w środowiskach polonijnych.
- Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia
poprzez promowanie oceniania kształtującego i metod aktywizujących w dydaktyce.
Kierunki kontynuowane – co zostaje z nami z ubiegłego roku?
Wiele z priorytetów polityki oświatowej z poprzednich lat zachowuje swoją aktualność, a niektóre zostały dodatkowo rozwinięte, by jeszcze lepiej odpowiadać na potrzeby dzieci i placówek edukacyjnych. Poniżej przedstawiamy kierunki, które pozostają fundamentem działań w przedszkolach i szkołach, będąc jednocześnie inspiracją do dalszego doskonalenia pracy dydaktycznej i wychowawczej.
Promocja zdrowia i aktywności fizycznej
W przedszkolu kładzie się duży nacisk na kształtowanie zachowań służących zdrowiu, które będą fundamentem zdrowego stylu życia dziecka. Równocześnie ważne jest rozwijanie sprawności fizycznej poprzez różnorodne zabawy i ćwiczenia ruchowe oraz wypracowywanie nawyku aktywności ruchowej, który będzie towarzyszyć dziecku na dalszych etapach edukacji i życia.
Przykład działań:
- Codzienne zajęcia ruchowe na świeżym powietrzu (np. zabawy biegowe, tory przeszkód).
- Warsztaty o zdrowym odżywianiu – „Co jeść, żeby rosnąć silnym?” z praktycznymi zajęciami z przygotowywania zdrowych przekąsek.
- Wprowadzenie elementów gimnastyki korekcyjnej dostosowanej do wieku dzieci.
Wsparcie zdrowia psychicznego i przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej
Dobrostan emocjonalny dziecka to podstawa efektywnej nauki i rozwoju. Przedszkole powinno skupiać się na podnoszeniu jakości edukacji włączającej oraz rozwijaniu umiejętności pracy z zespołem zróżnicowanym. Oznacza to aktywne przeciwdziałanie agresji i przemocy, wsparcie dzieci w radzeniu sobie z emocjami oraz budowanie pozytywnych relacji między wszystkimi wychowankami, niezależnie od ich indywidualnych potrzeb i możliwości.
Przykład działań:
- Organizacja kącików emocji, gdzie dzieci uczą się nazywać i rozumieć swoje uczucia.
- Zajęcia z elementami terapii zajęciowej, np. zajęcia z muzykoterapii lub integracji sensorycznej.
- Wprowadzenie codziennych rytuałów wzmacniających poczucie bezpieczeństwa, np. „koło zaufania” czy „dzień dobrych słów”.
Umiejętności cyfrowe i higiena cyfrowa
Choć przedszkolaki korzystają z technologii w ograniczonym zakresie, ważne jest, by już od najmłodszych lat budować świadomość zasad bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z urządzeń cyfrowych. Również nauczyciele powinni efektywnie wykorzystywać nowoczesne technologie w pracy edukacyjnej.
Przykład działań:
- Edukacja rodziców i dzieci na temat zasad korzystania z ekranów (np. ograniczanie czasu, brak ekranów podczas posiłków).
- Szkolenia dla kadry przedszkolnej z wykorzystania zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej i narzędzi wspierających pracę.
Edukacja obywatelska i postawy społeczne
W przedszkolu nadal realizujemy kształtowanie postaw obywatelskich, które stanowią fundament odpowiedzialnego funkcjonowania w społeczeństwie. W roku 2024/25 zwrócono szczególną uwagę na potrzeby uczniów z doświadczeniem migracyjnym, w tym nauczanie języka polskiego jako języka obcego. W roku 2025/26 ten wątek został rozwinięty o rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim wśród Polonii, co pozwala na jeszcze pełniejsze wsparcie dzieci i rodzin żyjących poza granicami kraju.
Przykład działań:
- Organizacja prostych zajęć i zabaw uczących dzielenia się, współdziałania i rozwiązywania konfliktów.
- Obchody świąt narodowych i lokalnych – z wyjaśnieniem ich znaczenia dostosowanym do wieku dzieci.
- Projekty dotyczące dbania o środowisko – np. segregacja śmieci, sadzenie roślin w ogródku przedszkolnym.
Kompetencje matematyczne i myślenie analityczne
Rozwijanie umiejętności logicznego myślenia, rozumienia prostych zależności liczbowych oraz kształtowanie wstępnych kompetencji matematycznych to ważny krok już w przedszkolu. Interdyscyplinarne podejście pozwala łączyć naukę z codziennymi doświadczeniami dzieckpoprzez a.
Przykład działań:
- Zabawy z liczeniem, segregowaniem i klasyfikowaniem przedmiotów – np. układanie puzzli, sortowanie klocków według koloru czy wielkości.
- Gry planszowe i logiczne, które rozwijają spostrzegawczość i umiejętność rozwiązywania problemów.
- Eksperymenty przyrodnicze i proste obserwacje zachęcające do zadawania pytań i analizowania zjawisk.
Nowe akcenty w 2025/2026 – na co zwrócić szczególną uwagę?
Choć wiele priorytetów to kontynuacja sprawdzonych działań, to jednak nowe podejścia – takie jak ocenianie kształtujące czy rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim w środowiskach polonijnych – wprowadzają świeże spojrzenie na edukację i wychowanie.
Ocenianie kształtujące i poczucie sprawczości dziecka – co to znaczy w przedszkolu?
Ocenianie kształtujące to podejście, które nie polega na wystawianiu ocen, ale na ciągłym, pozytywnym wspieraniu rozwoju dziecka poprzez informacje zwrotne i zachęcanie do samodzielnego myślenia oraz podejmowania decyzji. W przedszkolu oznacza to tworzenie przestrzeni, gdzie dzieci czują się ważne i mają wpływ na swój proces uczenia się, a nauczyciel pełni rolę przewodnika i wspierającego partnera.
Przykład działań:
- Zachęcanie dzieci do wyboru aktywności, które chcą realizować w trakcie zajęć.
- Rozmowy indywidualne i grupowe o tym, co dziecko już potrafi i co chce jeszcze odkryć.
- Stosowanie metod aktywizujących, np. wspólne planowanie zajęć czy tworzenie „mapy celów” dla grupy.
Rozwijanie zainteresowania językiem i kulturą polską w środowiskach polonijnych (dla placówek za granicą)
Ten kierunek jest szczególnie istotny dla polskich przedszkoli działających poza granicami kraju. Chodzi o to, aby w takich placówkach w zakresie nauczania języka polskiego nie tylko przekazywać podstawowe umiejętności językowe, ale także pielęgnować tożsamość kulturową oraz budować więź z polską tradycją, historią i obyczajami.
Przykład działań:
- Organizowanie zajęć tematycznych dotyczących polskich świąt i tradycji (np. Wigilia, Święto Niepodległości).
- Wspólne śpiewanie polskich piosenek, czytanie bajek i legend.
- Zachęcanie rodzin do aktywnego udziału w życiu przedszkola i dzielenia się własnymi doświadczeniami związanymi z Polską.
Które kierunki najbardziej dotyczą przedszkoli?
Nie wszystkie kierunki polityki oświatowej dotyczą bezpośrednio przedszkoli, ponieważ na przykład wspieranie rozwoju umiejętności zawodowych oraz współpraca ze środowiskiem pracodawców nie jest adekwatna w stosunku do małych dzieci. W przypadku przedszkoli szczególny nacisk kładzie się natomiast na obszary związane z rozwojem zdrowia fizycznego i psychicznego, kształtowaniem kompetencji społecznych oraz przygotowaniem dzieci do bezpiecznego i świadomego funkcjonowania w świecie cyfrowym.
Najważniejsze obszary dla przedszkoli:
- Promocja zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej
- Wsparcie zdrowia psychicznego oraz przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej
- Rozwój kompetencji cyfrowych i higiena cyfrowa
- Edukacja obywatelska i kształtowanie postaw społecznych
- Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości dziecka
Jak wpisać kierunki polityki oświatowej w dokumentację przedszkola?
Kierunki polityki oświatowej to ważne wytyczne, które pomagają planować i organizować pracę przedszkola. Dyrektor przedszkola powinien uwzględnić kierunki polityki oświatowej przede wszystkim w następujących dokumentach:
- Roczny plan pracy przedszkola – najważniejszy dokument operacyjny: dla każdego z kierunków należy sformułować cele i zadania oraz zaplanować konkretne działania i terminy.
- Plan nadzoru pedagogicznego– tu dyrektor określa, w jaki sposób będzie monitorować i wspierać realizację kierunków: jakie obserwacje zajęć przeprowadzi, jakie narzędzia ewaluacji zastosuje (ankiety, wywiady z nauczycielami, analiza dokumentacji).
- Sprawozdanie z realizacji podstawy programowej– w raporcie rocznym podsumowującym pracę przedszkola trzeba odnieść się do każdego z priorytetów: opisać osiągnięcia, zidentyfikować wyzwania i zaproponować działania korygujące na kolejny rok.
Dobrze wpisane w dokumentację kierunki MEN stają się realnym narzędziem dla całego zespołu – od planowania i realizacji zajęć, przez monitoring, aż po podsumowanie i ewaluację efektów.
Podsumowanie
Kierunki polityki oświatowej państwa to nie tylko formalne wytyczne do realizacji, lecz także ważne wskazówki, które pomagają rozwijać przedszkole zgodnie z nowoczesnymi standardami edukacji. Uwzględnienie ich w pracy placówki pozwala świadomie wspierać wszechstronny rozwój dzieci i budować spójne środowisko wychowawcze.
