Jak napisać dobry plan nadzoru pedagogicznego? Nowe wytyczne i wskazówki dla przedszkoli

Od 4 września 2021 r. obowiązują zmiany w nadzorze pedagogicznym. Zrezygnowano z ewaluacji i monitorowania, rozszerzony natomiast został zakres kontroli. Podpowiadamy, jak napisać plan nadzoru pedagogicznego na ten rok, w którym znajdą się wszelkie ważne elementy. 

W tym artykule:

• Na jakiej podstawie należy napisać plan nadzoru pedagogicznego?
• Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w 2021/2022 roku
• Zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego dla kuratorów oświaty
• Zakres planu nadzoru pedagogicznego
• Cele ogólne nadzoru pedagogicznego
• Plan kontroli 
• Harmonogram obserwacji
• Wydłużony czas przedstawienia planu nadzoru

Na jakiej podstawie należy napisać plan nadzoru pedagogicznego?

W pierwszej kolejności, jeśli chcemy napisać dobry plan nadzoru pedagogicznego, musimy skupić się na podstawie prawnej do opracowania danego dokumentu, czyli aktualnie obowiązujących ustawach i rozporządzeniach.

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2020 r. poz. 1551 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 1 września 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1618).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz.U. z 2020 r. poz. 2198).

A także (aktualnie):

• wnioski z nadzoru sprawowanego przez dyrektora w roku szkolnym 2020/2021 oraz sposób ich wykorzystania ustalony przez radę pedagogiczną,
• kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2021/2022,
• oraz nadzoru właściwego kuratora oświaty w roku szkolnym 2021/2022.

Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w 2021/2022 roku

Na rok szkolny 2021/2022 Minister Edukacji ustalił poniższe kierunki realizacji polityki oświatowej, które należy wziąć pod uwagę w dobrym planie nadzoru pedagogicznego. 

• Wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny, m.in. przez właściwą organizację zajęć edukacyjnych wychowanie do życia w rodzinie oraz realizację zadań programu wychowawczo-profilaktycznego.
• Wychowanie do wrażliwości na prawdę i dobro. Kształtowanie właściwych postaw szlachetności, zaangażowania społecznego i dbałości o zdrowie.
• Działanie na rzecz szerszego udostępnienia kanonu edukacji klasycznej, wprowadzenia w dziedzictwo cywilizacyjne Europy, edukacji patriotycznej, nauczania historii oraz poznawania polskiej kultury, w tym osiągnięć duchowych i materialnych. Szersze i przemyślane wykorzystanie w tym względzie m.in. wycieczek edukacyjnych.
• Podnoszenie jakości edukacji poprzez działania uwzględniające zróżnicowane potrzeby rozwojowe i edukacyjne wszystkich uczniów, zapewnienie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, szczególnie w sytuacji kryzysowej wywołanej pandemią COVID-19 w celu zapewnienia dodatkowej opieki i pomocy, wzmacniającej pozytywny klimat szkoły oraz poczucie bezpieczeństwa. Roztropne korzystanie w procesie kształcenia z narzędzi i zasobów cyfrowych oraz metod kształcenia wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne.
• Wdrażanie Zintegrowanej Strategii Umiejętności – rozwój umiejętności zawodowych w edukacji formalnej i pozaformalnej, w tym uczeniu się dorosłych.
• Wzmocnienie edukacji ekologicznej w szkołach. Rozwijanie postawy odpowiedzialności za środowisko naturalne.

Zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego dla kuratorów oświaty

Aktualnie jednym z zadań określonych dla przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego jest organizacja wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Warto przy okazji wiedzieć, że przedszkole, w którym ma być prowadzone wczesne wspomaganie rozwoju dzieci musi spełniać dwa podstawowe warunki. Konieczne jest zatrudnienie wykwalifikowanej kadry oraz dysponowanie odpowiednimi pomieszczeniami, a zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu.

Zakres planu nadzoru pedagogicznego

W planie nadzoru musimy określić szczegółowy zakres w jego obszarze. Należy pamiętać, że obejmuje to trzy główne podpunkty:

• tematykę i terminy przeprowadzenia kontroli w placówce - w zakresie m.in. efektów działalności, przebiegu procesów kształcenia oraz dydaktycznych;
• zakres wspomagania nauczycieli w wykonywaniu ich zadań oraz środki zastosowane w tym celu - w zakresie m.in. rozwoju nauczycieli, motywowania do doskonalenia umiejętności oraz diagnozy pracy przedszkola;
• plan obserwacji działań nauczycieli - w szczególności zajęć i czynności, które wynikają ze statutowej działalności przedszkola.

Cele ogólne nadzoru pedagogicznego

W tym podpunkcie należy określić szczegółowe cele, które obejmuje nadzór pedagogiczny w danym roku. Zazwyczaj ujmiemy tu również kilka obszarów. Pierwszym z nich będzie zapewne realizacja kierunków polityki oświatowej państwa, o których wspomnieliśmy już na początku. Drugim ważnym obszarem będą dla nas wnioski z nadzoru pedagogicznego, który sprawowaliśmy w roku poprzednim. 

Plan kontroli 

W tym podpunkcie rozpisujemy konkretne punkty związane z kontrolą - zwracamy uwagę przede wszystkim na przedmiot kontroli (np. stosowanie w przedszkolu

procedur bezpieczeństwa), osoby, które podlegają kontroli w zakresie danego zadania, osobę odpowiedzialną za nadzór, termin oraz narzędzia przeprowadzenia kontroli. 

Podpunkty dzielą się na kilka kategorii:

• po pierwsze - przestrzeganie przez nauczycieli zasad prawa, które dotyczą działalności statutowej, a także wychowawczej, opiekuńczej oraz dydaktycznej;
• po drugie: kontrolowanie przebiegu samego procesu dydaktycznego (np. realizacja podstawy programowej);
• następnie kontrola efektów tej działalności (np. osiągnięte przez dzieci umiejętności);
• wspomagania nauczycieli w wykonywaniu ich zadań;
• zaplanowanie obserwacji zajęć.

Harmonogram obserwacji

W harmonogramie obserwacji zamieszczamy podstawowe dane takie jak imię i nazwisko nauczyciela, stopień jego awansu oraz rodzaj obserwowanych zajęć. Następnie mamy przedmiot obserwacji - czyli konkretne działania, które podejmuje nauczyciel w ramach realizacji swoich zadań. Uwzględniamy również osobę obserwującą oraz termin dokonania danej obserwacji.

Wydłużony czas przedstawienia planu nadzoru

Do 15 września 2021 r. dyrektorzy szkół muszą zazwyczaj przedstawić radzie pedagogicznej plan nadzoru na rok szkolny 2021/2022. Plan powinien uwzględniać wszelkie aktualne rozporządzenia prawne. Jednak prawodawca przewidział, że w niektórych placówkach plany były do tej pory opracowywane na podstawie starych koncepcji. W takich przypadkach plany nadzoru pedagogicznego opracowane dostosować do nowych przepisów w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji - pozostało jeszcze zatem trochę czasu na dopracowanie planu.