Ile dzieci na jednego opiekuna - w żłobku, przedszkolu, na wycieczce - sprawdź wszystko w jednym miejscu

Bezpieczeństwo i komfort dzieci podczas organizowanej opieki to kluczowe aspekty, o które dbają instytucje opiekuńczo-edukacyjne. W zależności od sytuacji i rodzaju placówki na jednego opiekuna przypada różna ilość dzieci. W naszym przewodniku kompleksowo wyjaśniamy prawne i praktyczne aspekty liczebności grup w żłobkach, przedszkolach i podczas wycieczek. Dowiesz się, jakie przepisy regulują opiekę nad najmłodszymi i jakie normy bezpieczeństwa obowiązują w różnych miejscach i okolicznościach.

Spis treści:

• Ile dzieci na jednego nauczyciela wychowania przedszkolnego
• Ilu opiekunów w żłobku
• Ile dzieci na jednego opiekuna wycieczki
• Co wziąć pod uwagę ustalają ilość opiekunów na wycieczce
• Kto odpowiada za organizację wycieczki
• Kto może być opiekunem na wycieczce
• Rodzic jako opiekun na wycieczce
• Ilu opiekunów powinno być na wycieczce w przypadku dzieci z niepełnosprawnością?

Ile dzieci na jednego nauczyciela wychowania przedszkolnego

W polskim systemie edukacji liczba dzieci przypadających na jednego nauczyciela w przedszkolu jest szczegółowo regulowana przepisami prawnymi. Zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej z 28 lutego 2019 r., standardowa grupa przedszkolna może liczyć maksymalnie 25 dzieci, przy czym konieczne jest zatrudnienie dodatkowej osoby wspomagającej. Po inwazji Rosji na Ukrainę wprowadzono możliwość zwiększenia liczebności grupy do 28 dzieci, pod warunkiem przyjęcia maksymalnie 3 dzieci ukraińskich.

Zupełnie inaczej wyglądają normy w przedszkolach integracyjnych, gdzie liczba dzieci w grupie wynosi od 15 do 20, z maksymalnie 5 dziećmi niepełnosprawnymi. Regulacje te mają zapewnić odpowiednią opiekę i bezpieczeństwo najmłodszym wychowankom placówek przedszkolnych, gwarantując im profesjonalną i indywidualną uwagę ze strony nauczycieli.

Ilu opiekunów w żłobku

Przepisy prawne jasno określają, że w żłobku lub klubie dziecięcym jeden opiekun może sprawować opiekę nad maksymalnie 8 dzieci w wieku 1-3 lat, z zastrzeżeniem, iż w grupach z dziećmi młodszymi niż rok lub wymagającymi szczególnej opieki liczba podopiecznych zmniejsza się do 5. Wyjątek stanowią dzieci do 4. roku życia w szczególnych przypadkach przewidzianych ustawą. Tak precyzyjne regulacje, zawarte są ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.

W placówkach niepublicznych często jeszcze obniża się ilość dzieci przypadających na jednego opiekuna. A to dlatego, aby należycie wypełnić zadania żłobka i klubu dziecięcego, zapisane w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3:

1) zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
2) zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
3) prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.

Art. 10. ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, Zadania żłobka i klubu

Ile dzieci na jednego opiekuna wycieczki

Organizacja wycieczek w przedszkolu wymaga szczególnej uwagi, zwłaszcza w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa uczniom. Zgodnie z rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki, szczegółowe kwestie organizacyjne pozostawiono decyzji dyrektora placówki, który ponosi odpowiedzialność za prawidłowy przebieg wycieczki.

Kluczowe wytyczne dotyczące liczby opiekunów można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży:

• dla dzieci do 10. roku życia: maksymalnie 15 osób pod opieką jednego wychowawcy
• dla starszych grup: do 20 osób na jednego opiekuna

⚠️ Przepisy te jednak bezpośrednio dotyczą zorganizowanego wypoczynku podczas ferii i przerw świątecznych. Przy wycieczkach służą jedynie jako wskazówka.

Co wziąć pod uwagę ustalając ilość opiekunów na wycieczce

Liczba opiekunów na wycieczce szkolnej lub przedszkolnej jest ustalana przez dyrektora. Podejmując decyzję powinien kierować się takimi czynnikami jak:

• wiek,
• stopień rozwoju psychofizycznego,
• stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece szkoły,
• specyfikę zajęć i wycieczek oraz
• warunki, w jakich będą się one odbywać

Dodatkowo dyrektor powinien rozważyć doświadczenie pedagogiczne opiekunów, poziom zdyscyplinowania grupy i rodzaj środków transportu. Kluczowym celem jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa i profesjonalnej opieki podczas całego wyjazdu. Dyrektor ponosi pełną odpowiedzialność za podjętą decyzję i musi zagwarantować odpowiednią liczbę opiekunów, która zapewni skuteczny nadzór nad grupą w każdych warunkach.

Dyrektor może wziąć też pod uwagę wytyczne dotyczące rodzaju wycieczki zawarte w rozporządzeniu w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży:

• wycieczka autokarowa / piesza — 15 dzieci pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku,
• wycieczka w góry — 10 dzieci pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku,
• wycieczka rowerowa — 13 dzieci na 2 opiekunów.

Kto odpowiada za organizację wycieczki

Za organizację wycieczki całkowicie odpowiedzialny jest dyrektor placówki. Do jego obowiązków należy przede wszystkim:

• wyznaczenie kierownika i opiekunów wycieczki,
• ustalenie liczby opiekunów,
• formalne zatwierdzenie wycieczki.

Dyrektor zobowiązany jest do sporządzenia i podpisania karty wycieczki, dołączenia oficjalnej listy uczestników oraz zebrania pisemnych zgód rodziców na udział niepełnoletnich uczniów. Dokumentacja musi być kompletna i precyzyjna, gwarantując pełne bezpieczeństwo oraz prawną poprawność organizowanego wyjazdu.

Kto może być opiekunem na wycieczce

Opiekunami wycieczki szkolnej są osoby wyznaczone przez dyrektora, które mogą pochodzić z różnych środowisk, w tym z grona pedagogicznego, administracji szkolnej lub spośród rodziców. Kluczowym warunkiem jest, aby każdy opiekun bez względu na swój status zawodowy był w stanie realizować program wycieczki i zapewniać bezpieczeństwo uczniom.

Warto podkreślić, że kierownikiem wycieczki musi być osoba z wykształceniem pedagogicznym, podczas gdy opiekunem może być każdy dorosły.

Dyrektor szkoły ponosi odpowiedzialność za dobór odpowiedniej liczby opiekunów, którzy zagwarantują uczniom należytą opiekę i bezpieczeństwo poza terenem szkoły. Przy wyborze opiekunów należy zwrócić uwagę na ich predyspozycje organizacyjne, umiejętność sprawowania opieki nad grupą oraz znajomość zasad bezpieczeństwa. Decyzja dyrektora w tej kwestii jest kluczowa i musi być podjęta z pełną świadomością odpowiedzialności za powierzone mu zadanie.

Podstawę prawną dla tych wytycznych stanowią § 2 rozporządzenia z 31 grudnia 2002 r. oraz § 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.

Rodzic jako opiekun na wycieczce

Istnieje możliwość, żeby podczas wycieczki szkolnej lub przedszkolnej opiekunami byli rodzice. Należy jednak pamiętać, że podlegają oni szczegółowym regulacjom prawnym wynikającym z ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, a także z wprowadzonych w placówce oświatowej Standardów Ochrony Małoletnich.

Każda osoba sprawująca opiekę nad dziećmi musi zostać zweryfikowana w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (RSPTS), a także przedstawić zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.

Oznacza to, że rodzic chcący opiekować się grupą cudzych dzieci podczas wycieczki musi przejść procedurę sprawdzenia w oficjalnych rejestrach. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy rodzic sprawuje opiekę nad własnym dzieckiem, członkiem rodziny lub osobą dobrze sobie znaną. Przepisy te mają na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa małoletnim uczestnikom wycieczek szkolnych.

Ilu opiekunów powinno być na wycieczce w przypadku dzieci z niepełnosprawnością?

Zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży, na jednego wychowawcę może przypadać maksymalnie dwóch uczniów z niepełnosprawnością.

W sytuacji, gdy wycieczka lub wypoczynek organizowane są wyłącznie dla dzieci z oddziałów specjalnych, np. ze szkół specjalnych, liczebność grup powinna być jeszcze bardziej elastyczna. Organizatorzy muszą dostosować liczbę opiekunów do specyficznych potrzeb danej grupy wiekowej, co często przekłada się na mniejsze grupy i zwiększoną liczbę osób sprawujących opiekę.

Podsumowując, przepisy regulujące liczebność grup dzieci przypadających na jednego opiekuna w żłobkach, przedszkolach oraz podczas wycieczek mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa i komfortu najmłodszych. Niezależnie od okoliczności, odpowiednia liczba opiekunów, ich kwalifikacje oraz dostosowanie do specyfiki grupy są fundamentem prawidłowej organizacji opieki i wychowania.

Przestrzeganie tych norm to nie tylko obowiązek prawny, ale również wyraz troski o dobro dzieci. Warto pamiętać, że ostateczna odpowiedzialność za decyzje organizacyjne spoczywa na dyrektorach placówek, którzy powinni działać w oparciu o przepisy, ale także kierować się zdrowym rozsądkiem i indywidualnymi potrzebami swoich podopiecznych. Dzięki temu dzieci mogą rozwijać się w bezpiecznym i przyjaznym środowisku, zarówno w codziennej opiece, jak i podczas wyjątkowych wydarzeń, takich jak wycieczki.

Aktyw prawne

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli
• Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
• Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich